ΤΟ
ΜΕΛΙ ΣΤΗΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ
Το μέλι υπήρξε ανέκαθεν αγαπημένο των ποιητών. Δεν είναι
τυχαίο ότι στο αρχαιότερο ερωτικό ποίημα που έχει
ανακαλυφθεί στον κόσμο γίνεται αναφορά στο μέλι. Πρόκειται για ένα ερωτικό ποίημα
που ανήκει στον πολιτισμό των Σουμερίων
και χρονολογείται περίπου στο 2037 π.Χ
.Το ποίημα ξεκινά ως εξής:
«Γαμπρέ, αγαπημένε της καρδιάς μου, σαν το μέλι γλυκιά είναι η
ομορφιά σου»
Ωστόσο , το μέλι έχει αποτελέσει σύνηθες κι
αγαπημένο μοτίβο και της νεοελληνικής
ποίησης. Οι ευεργετικές του ιδιότητες αλλά και η δυνατή γεύση του συνέβαλαν,
ώστε να καταστεί για κάποιους ποιητές σύμβολο ερωτικής διάθεσης. Ο ηγέτης της
Νέας Αθηναϊκής Σχολής, Κ. Παλαμάς το χρησιμοποιεί στο ιδιαίτερα τολμηρό
ποίημά του «Ηδονισμός», από τη συλλογή « Βραδινή φωτιά Β»’, 1944:
Γυμνοί. Και σαν κισσός θα
σκαρφαλώσω
Να φάω το κορμί σου που με τρώει.
Του λαγκαδιού σου την δροσάτη χλόη
Με το χέρι θρασσά θα την πυρώσω.
Το κρασί που ξανάφτει και το
γάλα
Που κοιμίζει, θα φέρω στάλα στάλα,
Μ’ όλο μου το κορμί να σε ποτίσω
Και στα πόδια σου τ’ ασπροσκαλισμένα,
Δυο βάζα που μου παίρνουνε τα φρένα,
Στερνή μανία το μέλι μου θα χύσω.
Ο Ναπολέων Λαπαθιώτης το
χρησιμοποιεί στα ποιήματά του, για να καταδείξει πόσο πολύτιμο είναι το «αντικείμενο
του πόθου του» :
Χρυσή μου αγάπη, αν ήξερες
τι μέλι είσαι για μένα...
Τα μπουμπουκάκια τα όμορφα,
τα μοσχομυρισμένα.
Και τα αγεράκια που φυσούν
Σα λιποθυμισμένα,
δεν έχουνε το βάλσαμο
που `χεις εσύ για μένα...
Άλλοτε πάλι , για να δηλώσει τη «γλυκιά
γεύση» της ερωτικής πράξης:
Έτσι, αγάπη μου, σε χόρτασα
κι έτσι, τη γλυκάδα σου ήπια
μέσα στ’ άνομα αγκαλιάσματα
στ’ άνομα τα καρδιοχτύπια,
κι απ’ το μέλι ποθοπλάνταζε
το κορμί σου και το μάτι
κι οι μπερντέδες ήταν κόκκινοι
κι ήταν άσπρο το κρεβάτι (Ν.Λαπαθιώτης, κι οι μπερντέδες ήταν
κόκκινοι)
ή για να
αποδώσει τη γλύκα των ερωτόλογων:
Κλεῖσε μὴ μᾶς βλέπουνε λοξὰ οἱ ματιὲς τοῦ κόσμου,
δῶσ᾿ μου τὸ χειλάκι σου, ποὖναι ἁπαλό, νωπό.
Ἔχω κάτι ὁλόγλυκο γιὰ σένα ἀπόψε, φῶς μου,
ἔχω κάτι ὁλόγλυκο σὰ μέλι νὰ σοῦ πῶ.( Ν.Λαπαθιώτης ,Κλείσε τα παράθυρα)
Ο Γ.Ρίτσος
συγκρίνει τη γλύκα του μελιού με τα μάτια της αγαπημένης του:
«Γυναίκα μου, Μέλισσά μου με τη
χρυσή καρδιά, Μέλισσά μου με τα μάτια πιο γλυκά απ΄το μέλι»
(Γιάννης Ρίτσος,Μονάκριβή μου).
Για τον Οδ.Ελύτη, το μέλι αποτελεί μέρος
του ερωτικού σκηνικού
Χόρτο στρωτό κρεβάτι
Σπίνου αυτί ,μελιού αλοιφή,
ανάσας καλωσόρισμα
Το κύμα της στεριάς είναι κι αυτό μεγάλο
Το άγγιγμα του κορμιού είναι κι αυτό βαθύ(Οδυσσέας Ελύτης,
Παραλλαγές πάνω σε μίαν αχτίδα)
Άλλοτε το μέλι γίνεται σύμβολο και πηγή ζωής. Γράφει
ο Αγγ. Σικελιανός στο ποίημά του «Θαλερό»:
Εκεί τ' αηδόνια ως άκουγα, τριγύρα
μου, και τους καρπούς
γευόμουν απ' το δίσκο,
είχα τη γέψη του σταριού, του τραγουδιού και του μελιού
βαθιά στον ουρανίσκο...
Συχνά γίνεται συνώνυμο της ομορφιάς
της φύσης και της ζωής :
Η μικρή
κουκουβάγια ήτανε πάντα εκεί,
σκαρφαλωμένη
στ’ ανοιχτάρι τ' Άγιου Μάμα,
παραδομένη
τυφλά στο μέλι του ήλιου
(Γ.Σεφέρης,
ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ)
Για κάποιους άλλους συνδέεται και συμβολίζει τη
δημιουργία:
«Δημιουργώ σαν τη μέλισσα εκεί που είχα ξεχάσει
πως γίνεται το μέλι.» (Μαρία Πολυδούρη, Μακριά
σου).
«Μπορείς
ποτέ τα όσα τρως , βρε άνθρωπε τεμπέλη, να τα μασάς σαν μέλισσα και να τα
βγάζεις μέλι; Ου, να χαθείς, κηφηναριό…….στων
μελισσών το σμήνος εσύ ζηλεύεις μοναχά την θέσιν του κηφήνος, και θέλεις
πάντα χάρισμα να τρώγεις στην κυψέλην, οπόταν είσαι μάλιστα γιγαντομάχος
Έλλην.»
(Γεώργιος
Σουρής, Ο Φασουλής Φιλόσοφος).
Ή απλώς αποτελεί εμπορικό προϊόν , ευρέως
διαδεδομένο ανά τον κόσμο:
Οι Γιαπωνέζες, τα κορίτσια στη Χιλή
κι οι μαύρες του Μαρόκου που πουλάνε μέλι,
έχουν σαν όλες τις γυναίκες τα ίδια σκέλη
και δίνουν με τον ίδιο τρόπο το φιλί.
Νίκος Καββαδίας,
Καφάρ,1933.
Του ταύρου ο Πικάσο ρουθούνιζε βαριά
και στα κουβέλια τότε σάπιζε το μέλι
τραβέρσο ανάποδο, πορεία προς το βοριά
τράβα μπροστά, ξοπίσω εμείς και μη σε
μέλει
Νίκος
Καββαδίας,Φρεντερικο Γκαρθία Λόρκα
