Το Όρος των Ελαιών

  του Γιώργου Βαφόπουλου  

Στης γήινής σου πορείας το τέρμα σαν εγγίσεις
και των βημάτων σου διακόψεις τη γραμμή,
την υψηλή κ’ επίσημη τούτη στιγμή
σκέψου καλά το χρέος σου πόχεις να εξοφλήσεις.
Πρόσεξε στις αδυναμίες σου μην ενδώσεις,
που τις εκμεταλλεύτηκες τόσο πολύ.
Καιρό δεν έχεις πια για νέαν αναβολή.
Είναι η στιγμή που τον εαυτό σου θα δικαιώσεις.
Αν όμως σε λυγίσει κάποια αδυναμία,
όταν θα σέρνεσαι προς τη Γεθσημανή,
πρέπει πως λιποψύχησες να μη φανεί,
κάμνοντας την ανάγκη σου φιλοτιμία.
Όχι λυγμοί και «το ποτήριον παρελθέτω . . . »
Κι’ ούτε να πεις: «Ηλί, λαμά σαβαχθανί;»
Μια φορά πάει κανείς στη Γεθσημανή.
Σαν τέλειος θεατρίνος το ποτήρι πιε το.
Μην κάμεις στα στερνά καμιάν απροσεξία
κι’ αηδιάσεις με κανένα μορφασμό.
Αν δεν παίξεις με τέχνη και θεατρινισμό,
χάνεις στερνά μαζί και την ευθανασία.

Ἀναστολή

του Ντίνου Χριστιανόπουλου

Ὅ,τι ὀνειρεύτηκα τόσα καὶ τόσα βράδια,
ὅ,τι πεθύμησα μὲ τόση ἀλλοφροσύνη,
ὅ,τι σχεδίασα μὲ τόσο πυρετό,
μόλις σὲ δῶ, γλυκιά μου ἐξουθένωση,
στὰ μάτια καὶ τὰ χείλη τὸ ἀναστέλλω,
γιὰ μία στιγμὴ πιὸ ἀπελπισμένη τὸ ἀναβάλλω,
γιατί μονάχα ὅταν τὰ χέρια μου σὲ χάνουν,
ἡ πονεμένη φαντασία μου σὲ κερδίζει.

Μπαλάντα για την έγκριση του κόσμου

του Μπέρτολτ Μπρεχτ

 

Δεν είμαι άδικος, μα ούτε και τολμηρός.

Και να που, σήμερα, μου δείξανε τον κόσμο τους.

Μόνο το ματωμένο δάχτυλό τους είδα μπρός.

Και είπα ευθύς: «Μ' αρέσει ο νόμος τους».

Τον κόσμο αντίκρισα μεσ' απ' τα ρόπαλά τους.

Στάθηκα κι είδα, ολημερίς, με προσοχή.

Είδα χασάπηδες που ήταν ξεφτέρια στη δουλειά τους.

Και σαν με ρώτησαν «Σε διασκεδάζει;», είπα: «Πολύ!»

Κι από την ώρα εκείνη, λέω «Ναι» σε όλα.

Κάλλιο δειλός, παρά νεκρός να μείνω.

Για να μη με τυλίξουνε σε καμιά κόλλα,

ό,τι κανένας δεν εγκρίνει, το εγκρίνω.

Φονιάδες είδα, κι είδα πλήθος θύματα.

Μου λείπει θάρρος, μα όχι και συμπόνια.

Και φώναξα, βλέποντας τόσα μνήματα:

«Καλά τους κάνουν - για του έθνους την ομόνοια!»

Να φτάνουν είδα δολοφόνων στρατιές

κι ήθελα να φωνάξω: «Σταματήστε!»

Μα ξέροντας πως κρυφοκοίταζε ο χαφιές,

μ' άκουσα να φωνάζω: «Ζήτω! Προχωρήστε!"»

Δεν μου αρέσει η φτήνεια κι η κακομοιριά.

Γι' αυτό κι έχει στερέψει η έμπνευσή μου.

Αλλά στου βρώμικου σας κόσμου τη βρωμιά

ταιριάζει, βέβαια- το ξέρω- κι η έγκρισή μου.

(1930)

ΠΑΨΕΤΕ ΠΙΑ

του Κώστα Ουράνη

 

 

Πάψετε πια να εκπέμπετε το σήμα του κινδύνου,

τους γόους της υστερικής σειρήνας σταματήστε,

κι αφήστε το πηδάλιο στης τρικυμίας τα χέρια!

Το πιο φριχτό ναυάγιο θα ήταν να σωθούμε!

Τι; Πάλι να γυρίσουμε στην βαρετήν Ιθάκη,

στις μίζερες τις έγνοιες μας και τις φτηνές χαρές μας,

και στην πιστή τη σύντροφο, που σαν ιστόν αράχνης

ύφαινε την αγάπη της γύρω από τη ζωή μας;

Πάλι να ξέρουμε από πριν το αύριο τι θα ‘ναι

και να μη νοιώθουμε καμιά λαχτάρα ν’ ανατείλει;

Πάλι σαν τους ανήλιαστους καρπούς, που μαραζώνουν

και πέφτουν σάπιοι καταγής, να μοιάζουν τα όνειρά μας;

Η τόλμη αφού μας έλλειψε – και θα μας λείπει πάντα! -

να βγούμε μόνοι απ’ τη στενή και τη στρωτή μας κοίτη,

κ’ ελεύθεροι, σαν άνθρωποι στη χαραυγή του κόσμου,

τους άγνωστους να πάρουμε και τους μεγάλους δρόμους

μ’ ανάλαφρη περπατησιά σαν του πουλιού στο χώμα

και την ψυχή μας ριγηλή σα φυλλωσιά στην αύρα,

τουλάχιστο ας μη χάσουμε την ευκαιρία τώρα

το παίγνιο να γίνουμε των άγριων των κυμάτων -

κι όπου το φέρει! Ως πλόκαμοι μπορούν να μας τραβήξουν

τα κύματα της θάλασσας τα σκοτεινά τα βάθη,

μα και μπορούν στη φόρα τους να μας σηκώσουν τόσο

ψηλά, που με το μέτωπο ν’ αγγίξουμε τ’ αστέρια!..

ΜΟΝΟ ΓΙΑΤΙ Μ'ΑΓΑΠΗΣΕΣ

της Μαρίας Πολυδούρη

Δεν τραγουδώ παρά γιατί μ’ αγάπησες
στα περασμένα χρόνια.
Και σε ήλιο, σε καλοκαιριού προμάντεμα
και σε βροχή, σε χιόνια,
δεν τραγουδώ παρά γιατί μ’ αγάπησες.
...
Μόνο γιατί με κράτησες στα χέρια σου
μια νύχτα και με φίλησες στο στόμα,
μόνο γι’ αυτό είμαι ωραία σαν κρίνο ολάνοιχτο
κ’ έχω ένα ρίγος στην ψυχή μου ακόμα,
μόνο γιατί με κράτησες στα χέρια σου.

Μόνο γιατί τα μάτια σου με κύτταξαν
με την ψυχή στο βλέμμα,
περήφανα στολίστηκα το υπέρτατο
της ύπαρξής μου στέμμα,
μόνο γιατί τα μάτια σου με κύτταξαν.

Μόνο γιατί όπως πέρναα με καμάρωσες
και στη ματιά σου να περνάη
είδα τη λυγερή σκιά μου, ως όνειρο
να παίζει, να πονάη,
μόνο γιατί όπως πέρναα με καμάρωσες.

Γιατί, μόνο γιατί σε σέναν άρεσε
γι’ αυτό έμεινεν ωραίο το πέρασμά μου.
Σα να μ’ ακολουθούσες όπου πήγαινα,
σα να περνούσες κάπου εκεί σιμά μου.
Γιατί, μόνο γιατί σε σέναν άρεσε.

Μόνο γιατί μ’ αγάπησες γεννήθηκα,
γι’ αυτό η ζωή μου εδόθη.
Στην άχαρη ζωή την ανεκπλήρωτη
μένα η ζωή πληρώθη.
Μόνο γιατί μ’ αγάπησες γεννήθηκα.

Μονάχα για τη διαλεχτήν αγάπη σου
μου χάρισε η αυγή ρόδα στα χέρια.
Για να φωτίσω μια στιγμή το δρόμο σου
μου γέμισε τα μάτια η νύχτα αστέρια,
μονάχα για τη διαλεχτήν αγάπη σου.

Μονάχα γιατί τόσο ωραία μ’ αγάπησες
έζησα, να πληθαίνω
τα ονείρατά σου, ωραίε που βασίλεψες
κ’ έτσι γλυκά πεθαίνω
μονάχα γιατί τόσο ωραία μ’ αγάπησες.

ΠΟΣΟ ΠΟΛΥ Σ' ΑΓΑΠΗΣΑ

της  Κατινας Παϊζη

Πόσο πολύ σ” αγάπησα ποτέ δε θα το μάθεις
καλέ που δεν εχάρηκες στα χείλη μου φιλιά.
Απ” τη ζωή μου επέρασες κι αλάργεψες κι εχάθης
καθώς τα διαβατάρικα κι αγύριστα πουλιά.

Τα χέρια μου δεν έδεσα τριγύρω στο λαιμό σου.
Δεν έσταξε απ” τα μάτια μου το δάκρυ μου θολό.
Κουνούσα το μαντίλι μου αλαφρά στο μισεμό σου
και σιωπηλά σου ευχότανε η ψυχή μου στο καλό.

Δεν είδες το τρεμούλιασμα των κουρασμένων μου ώμων.
Δε μάντεψες τη θύελλα που εκλειούσα στην ψυχή.
Μήτε πως ήμουν σύντροφος των μακρινών σου δρόμων
κι όλη μου η σκέψη ανέκφραστη σ” άγγιζε προσευχή.

Κι αν ήρθαν μέρες πένθιμες και νύχτες θολωμένες,
που η μοναξιά με τρόμαζε και μου ?παιρνε το νου,
τώρα κρατώ στη θύμηση στιγμές ευτυχισμένες
κάποιου καιρού αλησμόνητου ωραίου κι αληθινού.

Κι αν δεν προσμένεις να με δεις κι εγώ πως θα ξανάρθεις,
ω εσύ, του πρώτου ονείρου μου γλυκύτατη πνοή,
αιώνια θα το τραγουδώ κι εσύ δε θα το μάθεις
πως οι στιγμές που μου ?δωσες αξίζουν μια ζωή.

ΣΑΝ ΒΡΟΧΗ

του Μιχάλη Γκανά

Ποια μουσική περπατάει στο πλάι σου
ποια πυρκαγιά στα μαλλιά.
Ποια σιωπή καταπίνει τα λόγια μου
και ψυθιρίζω φιλιά.
Κάψε τις νύχτες μου,
... σβήσε τις μέρες μου,
κάνε το χρόνο στιγμή.
Ό,τι ευχήθηκα κι ό,τι φοβήθηκα
είναι καιρός να φανεί.

Σαν βροχή που πέφτει στα φύλλα
στα μαλλιά, στο πρόσωπο κυλά,
σαν βροχή σε θέλω απόψε
να βραχώ, ως τη ρίζα της φωνής,
γέλιο μου.
Στη φωτιά που μέσα μου καίει
μια φωνή γελάει και κλαίει,
στη φωτιά θα πέσω μαζί σου
να σωθεί ό,τι είναι δυνατό,
γέλιο μου, φλόγα μου - φλόγα μου.

Ποια μουσική δυναμώνει
στο βλέμμα σου
κι όλα χορεύουν γλυκά.
Ποιος πυρετός ανεβαίνει
στο αίμα μου
και κοκκινίζει ξανά.
Κάψε τις νύχτες μου,
σβήσε τις μέρες μου
κάνε το χρόνο στιγμή.
Ό,τι αγάπησα κι ό,τι παράτησα
είναι καιρός να κριθεί

Η ΦΙΛΗΜΕΝΗ

 

Καθόμαστε αμίλητοι-θυμήσου, κοπελιά μου-
ερόδιζες από ντροπή-αλήθεια 'ναι ή ψέμα;-
κι άφηνες το κεφάλι σου να σιγογείρει χάμου
όταν το βλέμμα σου έσμιξε με το δικό μου βλέμμα.

Σου ζήτησα ο άμοιρος ένα φιλί μονάχα

εσύ μου το αρνήθηκες με τη γλυκιά φωνή σου
κι έγειρες το κεφάλι σου-να το θυμάσαι τάχα;-
μα 'γω το "ναι" εδιάβασα στα μάτια, τη μορφή σου.

Σ'αγκάλιασα, σε φίλησα, χωρίς να σε ρωτήσω
εσύ φαινόσουν, πονηρή, πως ήσουν θυμωμένη
και να ξεφύγεις ήθελες...μα όχι να σ'αφήσω
εγλίστρισες και μου 'φυγες...είσ'όμως φιλημένη.

Κ.ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ
 

Αυθαιρεσίες

του Τίτου Πατρίκιου


Μου άρεσε που μου ‘ λεγε στον έρωτα
λέξεις σε γλώσσα απρόσιτη για μένα
λέξεις που αυθαίρετα τους έδινα
όλες τις σημασίες που θα ‘ θελα να έχουν.

Την οριστική απώλεια του αγαπημένου με τον θάνατο, έχει χωρέσει σε τέσσερις απαράμιλλες στροφές ο Γ.Χ. Όντεν (1907-1973), σε ένα ποίημα που έγινε ευρύτατα γνωστό μετά την απαγγελία του στην ταινία «Τέσσερις γάμοι και μια κηδεία»:

Ας σταματήσουν τα ρολόγια και το τηλέφωνο ας κοπεί,
Στον σκύλο δώστε ζουμερό κόκαλο, μη γαβγίσει,
Φιμώστε όλα τα πιάνα, με πνιχτούς τυμπανισμούς
βγάλτε το φέρετρο, κι ας έρθει ο κόσμος να πενθήσει.
 
Κύκλους ας κάνουνε ψηλά, θρηνώντας τ’ αεροπλάνα
Χαράζοντας στον ουρανό το άγγελμα: Δεν Ζει πια,
Μαβιές κορδέλες βάλτε στ’ άσπρα περιστέρια
Φορέστε γάντια, τροχονόμοι, μαύρα, βαμβακερά.
  
Βοράς ήταν και Νότος μου,  Δύση κι Ανατολή μου,
Η εργάσιμη βδομάδα μου, η αργία της Κυριακής,
Η μέρα μου κι η νύχτα μου, τα λόγια μου, η φωνή μου·
Αγάπη που τη νόμιζα αιώνια: σφάλμα ολκής.
 
Δεν θέλω πια τ’ αστέρια: σβήστε τα όλα·
Να φύγει το φεγγάρι, ο ήλιος να ξηλωθεί
Αδειάστε τον ωκεανό, το δάσος ξεριζώστε·
Κανένα πράγμα σε καλό πια δεν θα βγει.

ΚΑΤΗΦΟΡΟΣ του Μανούσου Φάσση

τ5ττττ

Τη λέγαν Φωτεινίτσα κι όχι Κάρμεν
μα κάθονταν με τέτοια χάρη στο σκαμπώ–ολόιδια η Πριγκιπέσσα Ιζαμπώ–
και της χαμογελούσαν όλοι οι μπάρμεν.

Είχε τα μέσα, λέγαν, με τον Πάριο
και θα ’βγαινε μια μέρα στο πλατώ
με το κόκκινο φούξια ξώπλατο
έχοντας βρει κι έναν καλό ιμπρεσάριο.
Όλοι της δίναν κάργα υποσχέσεις :
«Εσύ θα τραγουδάς με περιεχόμενο. . .».
«Αν δε σε δω μια μέρα στον Ορχομενό
σ’ ένα σκυλάδικο σου επιτρέπω να με χέσεις»,
ήταν τα λόγια του κουρέα του Θανάση
που μεγαλώσανε μαζί στην Κοκκινιά.
Μ’ αυτή είχεν αμολήσει πετονιά
να πιάσει χοντρό ψάρι όπου προφτάσει.
Της δώσαν κάποια μέρα ένα ρολάκι
σε κάποιο μικροσόου στην T.V.
να σειέται και δήθεν να τιτιβί-
ζει ένα σεγκόντο σε πλαίη μπακ του Δάκη.
Βρήκε κι έναν ροκά που ’στεκε σούζα
πού μάτια πια για τ’ άμοιρο παιδί,
καίγονταν ο φτωχός σαν το δαδί
και το ’ριξε στις ασωτείες και στα ούζα.
Γνώρισε κι έναν ψευτογάλλο ατζέντη
μα μόλις τη δοκίμασε είπε: «Νο !
εσύ παιδί μου κάνεις μόνο για πορνό,
μόνο ξεβράκωτη άμα βγεις θα γίνει γλέντι».
Τόλμησε να του πει : «Δεν πάω στο βούρκο
και το κορμί μου εγώ δεν το πουλώ»
(πού να ’χε υπόψη της και τον Ξενόπουλο).
Όμως τα λόγια της αυτά τον κάναν τούρκο.
Της βάρεσε ένα γυριστό χαστούκι,
«Τί θες να γίνεις μωρή κλώσσα αφού’σαι ψάρι και στο κάτω-κάτω ζεμανφού,
άντε να μου χωθείς σ’ ένα κουτούκι».
Μ’ αυτή εκεί, στο πείσμα, στο αντέτι !
Κάτι θα γίνει και για μένα, δεν μπορεί,
δεν είναι κι όλοι τους πια σωματέμποροι,
δεν πρόκειται εγώ να γίνω Μπέττυ.
Όμως στο τέλος όλα βγήκαν ουτοπία
και ακολούθησε το δρόμο το γνωστό
(έβγαλε κι ένα σβωλαράκι στο μαστό
κι έτρεχε στους γιατρούς για θεραπεία).
Χρόνια στην καταφρόνια και στη χλεύη
κι έπεφτε από αγκαλιά σε αγκαλιά.
Σκαλί-σκαλί κατέβηκε όλα τα σκαλιά
ώσπου πια δεν είχε άλλο να κατέβει.
Μα όλα στη ζωή είναι μοιραία
και κάποιο βράδυ από μια πόρτα σκοτεινή
ακούει τ’ όνομά της : «Φωτεινή !».
Γυρνά και βλέπει τον Θανάση τον κουρέα.
Της άπλωσε το χέρι κι είπε: «Έλα»,
μ’ αυτή είχε πια τελείως βουβαθεί.
(Μακριά σ’ ένα τζουμπόξ, ένα βαθύ
πονετικό τραγούδι έλεε η Μαρινέλα).
Την έσφιξε απαλά το παλικάρι,
«Μόνο μια λέξη ακόμα : μη μιλάς».
Κι αυτή μια θλιβερή πρώην «Σταρ Ελλάς»
αφέθηκε στην αγκαλιά του, ένα ζυμάρι.
Μιαν ιστορία σάς αφηγούμαι πονεμένη
που προκαλεί σε δυο καρδιές βαθύ σεισμό.
Δε σας τη λέω για παραδειγματισμό –
απ’ το ’να αυτί σάς μπαίνει, απ’ τ’ άλλο βγαίνει.
Μιαν ιστορία κι αυτή σαν τόσες άλλες,
που χρέος ανθρώπινο επιβάλλει να την πω,
ίσως και κάνω κάνα ρήγμα στο ρεπό
της ηθικής σας, ασυνείδητες  κ ο υ φ ά λ ε ς .


 Ένα ενδιαφέρον άρθρο για τον ποιητή Μανούσο Φάσση θα βρείτε εδώ

 «Άνοδος»

του  Τίτου Πατρίκιου

 

 

 

“Παλιέ μου φίλε

σύντροφε περασμένων καιρών

συγχώρα με που χτες, όταν καμάρωνες

για τα καινούρια σου έπιπλα,

εγώ σκεφτόμουνα πως το καθένα

έκρυβε κάποιαν υποχώρηση,

ένα χιλιάρικο περίπου εκπορνευμένης σκέψης

που πια την πούλαγες

χωρίς να νιώθεις την ανάγκη

έστω να παραστήσεις τραγωδία.”

Οι κουρασμένοι, χάνουν τη μάχη

του Μπέρτολτ Μπρεχτ







Ακούμε: δε θέλεις πια να δουλέψεις μαζί μας.

Γονάτισες. Δε μπορείς άλλο να τρέχεις.

Κουράστηκες. Δε μπορείς πια να μαθαίνεις καινούρια.

Ξόφλησες.

Κανείς δε μπορεί να σου ζητήσει να κάνεις πια τίποτα.

Μάθε λοιπόν:

Εμείς το ζητάμε.

Σαν κουραστείς κι αποκοιμηθείς.

Κανείς δε θα σε ξυπνήσει πια να πει:

Σήκω ,το φαί ειν' έτοιμο.

Γιατί να υπάρχει έτοιμο φαί;

Σαν δε θα μπορείς άλλο να τρέχεις,

θα μείνεις ξαπλωμένος. Κανείς

Δε θα σε ψάξει για να πει:

Έγινε επανάσταση. Τα εργοστάσια

Σε περιμένουν.

Γιατί να 'χει γίνει επανάσταση;

Όταν πεθάνεις θα σε θάψουν

Είτε φταις που πέθανες είτε όχι.

Λες:

Πολύ καιρό αγωνίστηκες. Δεν μπορείς άλλο πια

ν' αγωνιστείς.

Άκου λοιπόν:

Είτε φταις είτε όχι:

Σαν δε μπορείς άλλο να παλέψεις ,θα πεθάνεις.

Λες: Πολύ καιρό ελπίζεις. Δε μπορείς άλλο να ελπίσεις

Έλπιζες τί;

Πως ο αγώνας θα είναι εύκολος;

Δεν είναι έτσι.

Η θέση μας είναι χειρότερη απ' όσο νόμιζες.

Είναι τέτοια που:

Αν δεν καταφέρουμε το αδύνατο

Δεν έχουμε ελπίδα.

Αν δεν κάνουμε αυτό που κανείς δεν μπορεί να μας ζητήσει

Θα χαθούμε

Οι εχθροί μας περιμένουν να κουραστούμε.

Όταν ο αγώνας είναι στην πιο σκληρή καμπή του.

Οι αγωνιστές έχουν την πιο μεγάλη κούραση.

Οι κουρασμένοι, χάνουν τη μάχη.

Μπέρτολτ Μπρέχτ

ΟΜΙΛΙΑ
του Γιώργου Σεφέρη

λόγω  της βράβευσής του με το βραβείο Νόμπελ, στις 24 Οκτωβρίου 1963.

Τούτη την ώρα αισθάνομαι πως είμαι ο ίδιος μια αντίφαση. Αλήθεια, η Σουηδική Ακαδημία, έκρινε πως η προσπάθειά μου σε μια γλώσσα περιλάλητη επί αιώνες, αλλά στην παρούσα μορφή της περιορισμένη, άξιζε αυτή την υψηλή διάκριση. Θέλησε να τιμήσει τη γλώσσα μου, και να – εκφράζω τώρα τις ευχαριστίες μου σε ξένη γλώσσα. Σας παρακαλώ να μου δώσετε τη συγνώμη που ζητώ πρώτα –πρώτα από τον εαυτό μου.

Ανήκω σε μια χώρα μικρή. Ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού, τη θάλασσα, και το φως του ήλιου. Είναι μικρός ο τόπος μας, αλλά η παράδοσή του είναι τεράστια και το πράγμα που τη χαρακτηρίζει είναι ότι μας παραδόθηκε χωρίς διακοπή. Η ελληνική γλώσσα δεν έπαψε ποτέ της να μιλιέται. Δέχτηκε τις αλλοιώσεις που δέχεται καθετί ζωντανό, αλλά δεν παρουσιάζει κανένα χάσμα. Άλλο χαρακτηριστικό αυτής της παράδοσης είναι η αγάπη της για την ανθρωπιά, κανόνας της είναι η δικαιοσύνη.

Όσο για μένα συγκινούμαι παρατηρώντας πως η συνείδηση της δικαιοσύνης είχε τόσο πολύ διαποτίσει την ελληνική ψυχή, ώστε να γίνει κανόνας του φυσικού κόσμου. Και ένας από τους διδασκάλους μου, των αρχών του περασμένου αιώνα, γράφει: «… θα χαθούμε γιατί αδικήσαμε …». Αυτός ο άνθρωπος ήταν αγράμματος. είχε μάθει να γράφει στα τριάντα πέντε χρόνια της ηλικίας του. Αλλά στην Ελλάδα των ημερών μας, η προφορική παράδοση πηγαίνει μακριά στα περασμένα όσο και η γραπτή. Το ίδιο και η ποίηση. Είναι για μένα σημαντικό το γεγονός ότι η Σουηδία θέλησε να τιμήσει και τούτη την ποίηση και όλη την ποίηση γενικά, ακόμη και όταν αναβρύζει ανάμεσα σ’ ένα λαό περιορισμένο. Γιατί πιστεύω πως τούτος ο σύγχρονος κόσμος όπου ζούμε, ο τυραννισμένος από το φόβο και την ανησυχία, τη χρειάζεται την ποίηση. Η ποίηση έχει τις ρίζες της στην ανθρώπινη ανάσα – και τι θα γινόμασταν αν η πνοή μας λιγόστευε; Είναι μια πράξη εμπιστοσύνης – κι ένας Θεός το ξέρει αν τα δεινά μας δεν τα χρωστάμε στη στέρηση εμπιστοσύνης.

Παρατήρησαν, τον περασμένο χρόνο γύρω από τούτο το τραπέζι, την πολύ μεγάλη διαφορά ανάμεσα στις ανακαλύψεις της σύγχρονης επιστήμης και στη λογοτεχνία. Παρατήρησαν πως ανάμεσα σ’ ένα αρχαίο ελληνικό δράμα κι ένα σημερινό, η διαφορά είναι λίγη. Ναι, η συμπεριφορά του ανθρώπου δε μοιάζει να έχει αλλάξει βασικά. Και πρέπει να προσθέσω πως νιώθει πάντα την ανάγκη ν’ ακούσει τούτη την ανθρώπινη φωνή που ονομάζουμε ποίηση. Αυτή η φωνή που κινδυνεύει να σβήσει κάθε στιγμή από στέρηση αγάπης και ολοένα ξαναγεννιέται. Κυνηγημένη, ξέρει πού να βρει καταφύγιο, απαρνημένη, έχει το ένστικτο να πάει να ριζώσει στους πιο απροσδόκητους τόπους. Γι’ αυτή δεν υπάρχουν μεγάλα και μικρά μέρη του κόσμου. Το βασίλειό της είναι στις καρδιές όλων των ανθρώπων της γης. Έχει τη χάρη ν αποφεύγει πάντα τη συνήθεια, αυτή τη βιομηχανία. Χρωστώ την ευγνωμοσύνη μου στη Σουηδική Ακαδημία που ένιωσε αυτά τα πράγματα, που ένιωσε πως οι γλώσσες, οι λεγόμενες περιορισμένης χρήσης, δεν πρέπει να καταντούν φράχτες όπου πνίγεται ο παλμός της ανθρώπινης καρδιάς, που έγινε ένας Άρειος Πάγος ικανός: να κρίνει με αλήθεια επίσημη την άδικη μοίρα της ζωής, για να θυμηθώ τον Σέλλεϋ, τον εμπνευστή, καθώς μας λένε, του Αλφρέδου Νομπέλ, αυτού του ανθρώπου που μπόρεσε να εξαγοράσει την αναπόφευκτη βία με τη μεγαλοσύνη της καρδιάς του.

Σ’ αυτό τον κόσμο, που ολοένα στενεύει, ο καθένας μας χρειάζεται όλους τους άλλους. Πρέπει ν’ αναζητήσουμε τον άνθρωπο, όπου και να βρίσκεται.


Όταν στο δρόμο της Θήβας, ο Οιδίπους συνάντησε τη Σφίγγα, κι αυτή του έθεσε το αίνιγμά της, η απόκρισή του ήταν: ο άνθρωπος. Τούτη η απλή λέξη χάλασε το τέρας. Έχουμε πολλά τέρατα να καταστρέψουμε. Ας συλλογιστούμε την απόκριση του Οιδίποδα.

ΕΤΗ ΦΩΤΟΣ

του Τίτου Πατρίκιου


Οι απέραντες εκτάσεις μετρημένες
μ’έτη φωτός,δεν μου λένε τίποτα.
Εσύ ήσουνα λίγα μέτρα μακριά
και δεν μπορούσα να σ’αγγίξω
σαν απλησίαστο απλανή αστέρα.

Μια γυναίκα

 

του Τάσου Λειβαδίτη

 

1

Ένα πλατύ, δροσερό χαμόγελο έτρεχε πάνω στο γυμνό κορμί σου

Σαν ένα κλωνάρι πασχαλιάς, πρωί, την άνοιξη

Έσταζες όλη από ηδονή, οι ερωτικές κραυγές μας

Τινάζονταν μέσα στον ουρανό σα μεγάλα γιοφύρια

Απ’ όπου θα περνούσαν οι αιώνες- α, για να γεννηθείς εσύ

Κι εγώ για να σε συναντήσω

Γι αυτό έγινε ο κόσμος.

Κι η αγάπη μας ήταν η απέραντη σκάλα που ανέβαινα

Πάνω απ΄το χρόνο και το Θεό και την αιωνιότητα

Ως τ’ ασύγκριτα, θνητά σου χείλη.

2

«Σ’ αγαπώ, σ’ αγαπώ» έλεγα.

Εσύ έβαζες βιαστικά το φόρεμά σου:

«Έχει ψύχρα απόψε».

Τα μάτια σου καρφώνονταν αδιάκοπα πάνω στην πόρτα

Με κείνο το ακαθόριστο βλέμμα

Που έχουν οι αιχμάλωτοι και τα κλειδωμένα παιδιά.

Κι έκλαιγα και σε φιλούσα παράφορα

Και σ’ αγκάλιαζα με απεγνωσμένα χέρια

Μα ήταν σα να ‘ξυνα με τα νύχια μου

Το αδιάφορο χώμα ενός τάφου

Που είχαν θάψει κι όλας ολόκληρη τη ζωή μου.

3

Τώρα βαδίζω άσκοπα στους δρόμους, κοιτάζω τις βιτρίνες

Προσπαθώ να συλλαβίσω ανάποδα τις επιγραφές των μαγαζιών

Αγοράζω κάστανα, και βρίζομαι με τους αστυφύλακες της τροχαίας

Που μου παρατηρούν αδιάκοπα πως σταματώ την κυκλοφορία.

Και κάθε τόσο: έφυγε, σκέφτομαι. Μα να που μπορώ και ζω!

Όπως μεγαλώνουν για λίγο ακόμα τα γένεια και τα νύχια

Των νεκρών.

4

Πέρασαν μήνες. Κι είναι στιγμές που ξεχνάω

Ακόμα και το πρόσωπό της

Πασχίζω να θυμηθώ- τίποτα.

Μονάχα αυτό το βάρος στην καρδιά

Που είναι κάτι περισσότερο

Κι απ’ την ανάμνησή της.

Που είναι αυτή ολόκληρη μέσα μου.

Αν βρουν έναν άνθρωπο νεκρό έξω απ’ την πόρτα σου

Εσύ θα ξέρεις

Πως πέθανε σφαγμένος απ’ τα μαχαίρια των φιλιών

Που ονειρευότανε για σένα.

 

Πολιορκημένος χρόνος

του Τίτου Πατρίκιου

Νομίζαμε πως γνωριζόμαστε καλά.
Μα όταν τα κουρασμένα ρούχα μας αρχίσανε να πέφτουν
Χωρίς προσχήματα ούτε ανταλλάξιμη παραφορά
Και μείναν τα κορμιά μας απροσποίητα
Φάνηκε καθαρά πόσο μακρύς ήταν ο δρόμος
Πόσο ήταν ο χρόνος μας πολιορκημένος, κι εμείς
Δυο άνθρωποι συνηθισμένοι, περίπου απροσπέλαστοι.

Ἀναμνήσεις

Του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη

Τὸ κάθε τι ποὺ πέρασε, γιὰ πάντα μ᾿ ἔχει σκλάβο
κι ὅσο γυρεύεις Σήμερα, τὸ Χτὲς νὰ μ᾿ ἀφανίσεις,
τόσο σὲ ῾κεῖνο θὰ γυρνῶ καὶ τόσο δὲ θὰ παύω
νὰ ζῶ στὶς ἀναμνήσεις...
Θαρρεῖς καὶ κάτι μόνιμα, μπροστά μ᾿ εἶναι πεσμένο
καὶ κρύβοντας καὶ σβήνοντας ὁλότελα τὸ Τώρα,
μὲ κάνει νὰ μὴ χαίρουμαι καὶ μήτε νὰ προσμένω
καινούργια, τάχα, δῶρα...
Σ᾿ ὅτι ποθεῖ καὶ σ᾿ ὅτι ζεῖ, ἡ ψυχή μου μένει ξένη
κι οὔτε μπορεῖς, Φωνὴ Ζωῆς, ἀλλιῶς νὰ τὴ δονήσεις,
παρὰ θαμπὰ καὶ μακρινά, σὰ μουσικὴ ποὺ βγαίνει
μέσ᾿ ἀπ᾿ τὶς ἀναμνήσεις...
Τῆς πεθαμένης τῆς χαρᾶς, ἔχει στερέψει ἡ βρύση
κι οὔτε γυρέυει θάματα κι οὔτε προσμένει δῶρα
κι οὔτε μπορεῖ πιὰ τίποτα νὰ τὴ παρηγορήσει,
παρὰ ὅτι ἦταν ὡς τώρα...

ΦΥΓΕ...

του Κώστα Καρυωτάκη

 

 

 

Φύγε κι άσε με μοναχό, που βλέπω να πληθαίνει
απάνω η νύχτα, και βαθιά να γίνονται τα χάη.
Ούτε του πόνου η θύμηση σε λίγο πια δε μένει,
κι είμαι άνθος που φυλλοροεί στο χέρι σου και πάει

Φύγε καθώς τα χρόνια κείνα εφύγανε, που μόνον
μια λέξη σου ήταν, στη ζωή, για μένα σαν παιάνας.
Τώρα τα χείλη μου διψούν το φίλημα της μάνας,
της μάνας γης, και ανοίγοντας στο γέλιο των αιώνων

Φύγε, η καρδιά μου νοσταλγεί την άπειρη γαλήνη!
Ταράζει και η ανάσα σου τα μαύρα της Στυγός
νερά, που με πηγαίνουν, όπως είμαι ναυαγός,
εκεί, στο απόλυο Μηδέν, στην Απεραντοσύνη.

Απροσάρμοστοι

του Γιάννη Ρίτσου

Τρακτέρ, Ποιήματα 1930-1960, Ἀθήνα, ἐκδ. Κέδρος, 1972, σσ. 41-42 Τέτοια ζωὴ μᾶς μέλλονταν, νὰ γράφουμεν ἐπιστολὲς ποὺ νὰ μὴ στέλνουμε ἀπὸ μίαν ἀξήγητη δειλία μονάχα νὰ τὶς δένουμε σὲ κορδελίτσες παρδαλὲς καὶ νὰ τὸ βρίσκουμε καὶ τοῦτο ἀσήμαντη ἀσχολία. Νὰ πάλλεται βαθιὰ ἡ καρδιά, ποὺ ἄξια εἴτανε γιὰ τὰ καλά, κι ὅμως νὰ ζοῦμε πάντοτε στὴ σκοτισμένη ἀφάνεια· οἱ ταπεινοὶ πατώντας μας νὰ δείχνουν μέτωπο ψηλὰ καὶ τὰ δικά μας ἄπρεπα νὰ φέρουνε στεφάνια. Τὸ πρόσωπό μας νὰ φορεῖ φρίκης γκριμάτσα τραγική, φιλάρεσκα ν᾿ ἀφήνουμε νὰ λὲν πὼς μᾶς πηγαίνει νὰ βλέπουμε νὰ φεύγει ἡ ζωὴ μακριά μας ξένη, βιαστικὴ καὶ νὰ περνᾶμε, ἀθόρυβα μισώντας, μισημένοι. Τὸ κάθε τί, καὶ πιὸ πολὺ τ᾿ ὄνειρο, νὰ μᾶς τυραγνᾷ τὰ βλέμματα τῶν διαβατῶν στὰ μάτια μας λεκέδες. Περήφανοι νὰ δείχνουμε κι ὅμως τὰ χέρια μας τ᾿ ἁγνὰ νὰ κράτησαν καὶ νὰ κρατοῦν ἀκόμα μενεξέδες. Νὰ λαχταροῦμε σὰν παιδάκια εὐαίσθητα κι ἀσθενικὰ -δικαίωση καὶ παρηγοριὰ τῆς ζωῆς μας- τὴν ἀγάπη κι ἂν κάποτε τὴ βρήκαμε νὰ μᾶς προσμένει μυστικὰ ὅμως τὸ χέρι ν᾿ ἁπλωθεῖ ζητώντας την ἐντράπη. Τὰ μέτρια ν᾿ ἀποφεύγουμε μ᾿ ἀδιάλλαχτην ἀποστροφή, (ἀμετανόητοι κυνηγοὶ τοῦ Ὡραίου καὶ τοῦ Ἀπολύτου) νἆναι μας ἔπαθλο ἡ πληγή, τί μάταιο γνώση μας σοφὴ - ἡ χρυσὴ σμίλη δημιουργοῦ, κασμᾶς τοῦ καταλύτου. Νὰ ξεκινᾶμε τὶς αὐγὲς καὶ πάνω μας μαῦροι οἰωνοὶ οἱ ἀμφιβολίες νὰ μᾶς κρατοῦν στὴν ἴδια πάλι θέση κ᾿ ἐμεῖς μ᾿ ἀηδία νὰ φτύνουμε τὸν ἑαυτό μας ποὺ θρηνεῖ καὶ νὰ φορᾶμε κόκκινο τῆς ἀνταρσίας τὸ φέσι. Τότε νὰ ὀνειρευόμαστε μίαν ἀλλαγὴ κ᾿ εὐθὺς ξανὰ νὰ σκύβουμε, σκλάβοι χλωμοί, σὲ ἱερὴ λατρεία τοῦ πόνου, τὶς ἧττες ν᾿ ἀνεμίζουμε φλάμπουρα νίκης φωτεινὰ κι ἀξιοπρεπῶς νὰ παίρνουμε τὸ λάχτισμα καὶ τοῦ ὄνου. Καχύποπτοι καὶ μίζεροι μέσα στὰ φρούρια τῆς σιωπῆς νὰ κλειδωνόμαστε ἄβουλοι, νὰ κάνουμ᾿ ἔτσι χάζι τὸν κόσμον ἐξετάζοντας πίσω ἀπ᾿ τὸν κύκλο μιᾶς ὀπῆς καί, θαρραλέοι, σκιὰ μικροῦ πουλιοῦ νὰ μᾶς τρομάζει. Δειλοὶ καὶ στὴν ἀγάπη μας μὰ καὶ στὸ μῖσος πιὸ δειλοὶ κι ἀνίσχυροι κι ἀσάλευτοι νὰ ζοῦμε ἀνάμεσά τους, νὰ μᾶς πληγώνουν καὶ τὰ δυὸ καὶ νὰ μετρᾶμε σιωπηλοὶ στὰ παγωμένα δάχτυλα τοὺς ἴδιους μας θανάτους. Ἐχθροὺς νὰ ὑποψιαζόμαστε παντοῦ κ᾿ οἱ ὁλόφωτοι οὐρανοὶ νὰ ἰσκιώνονται ἀπ᾿ τὸν ἴσκιο μας καί, φεύγοντας κινδύνους, νὰ ζοῦμε μόνοι πλέκοντας γιὰ τοὺς ἐχθροὺς δημίου σκοινὶ καὶ νὰ κρεμᾶμε ἐμεῖς ἐμᾶς ἀθῴους ἀντὶ γιὰ κείνους.

PASSE-PARTOUT

 

 

Της Κικής Δημουλά

 

 

Ανοίγω τα παράθυρα της φωτογραφίας
ν' αεριστεί. Έμεινε καιρό κλεισμένη
όπως πολλά εξοχικά παρελθόντα.

Είσαι στο μπαλκόνι. Με την καλή παλιά σου
στάση· όρθιος· φοράς την έγχρωμη επίγεια
εφαρμοστή στολή των επιπέδων: μια κεραμιδένια
στέγη το φουσκωτό μπουφάν του πεύκου,
μπαλωμένο μ' ενδιάμεση θάλασσα
στα μέρη που σκίστηκαν τα κλαδιά
παίζοντας με δυνατούς ανέμους.
Είναι σε παλίρροια τα περιβόλια
Έχουν ανέβει ως τα τηλεγραφόξυλα
και κρέμονται λεμόνια στα καλώδια
άγουρα εορταστικά γλομπάκια.

Κάνεις υποστολή ηλίου.
Ανεβάζεις την τέντα συνθλίβοντας
πάνινα λουλούδια. Ανυπόμονος περιστρέφεις
την κίνηση σα να 'ναι ο ίσκιος το δυσεύρετο.

Ως εδώ λογικά συμπεριφέρεται ή φωτογραφία.
Ώσπου εμφανίζομαι εγώ, παρανοϊκά νεόφερτη
στην εικόνα σαν με πλαστικήν αφαίρεση.

Ενώ ήμουν μαζί σου εξ αρχής
κοινοκτήμων της παλίρροιας και των περιβολιών
λίγο πιο πίσω από σένα καθισμένη
σ' ένα πολύ αναπαυτικό pliant μειδίαμα μου
μοιάζει τώρα
σαν μόλις να προστέθηκα στη φωτογραφία.
Με σημερινό το πρόσωπο μου, μαύρο βλέμμα
μακρύ σέρνεται ή ουρά του χάμω στο μπαλκόνι
λες πώς κάλεσε εμένα το επίσημο σκοτάδι.
Τείνομαι άπνους σα να θέλω
να σε απομακρύνω από την τέντα
μη σου πέσει κι άλλο
νταμάρι ίσκιου απάνω σου.
Αρκετά ανήλιος έγινες.

Πώς ενημερώθηκε ή φωτογραφία.
Χρόνος αληθινός σε χρόνο χάρτινο πώς μπήκε.
Με ποιαν οικειότητα ή οδύνη
μίλησε στην απάθεια των αψύχων.
Άραγε τι βαθύτερο να είναι αυτά τα άψυχα.
Μήπως τίποτα ζωές προηγούμενες εμψύχων
πού με την πρώτη επώδυνη ευκαιρία
υποτροπιάζουν;

ΜΟΝΤΑΖ
 της Κικής Δημουλά



Σημείο διαχωριστικό δύο απέραντων είσαι.
Δύο αντιμέτωπων πελάγων.
Ο ουρανός κι η θάλασσα.
Το πλάτος και των δύο
αθροίζεται στο μέτωπό σου.
Εχεις πλατύ μέτωπο
αντιμέτωπο στα όρια.
Τα δεμένα πανιά της μορφής σου,
η σκεπτική της πλώρη,
δείχνουν πως περιμένεις τρικυμία
των απεράντων.

Όμως εσύ κρατάς τιμόνι.
Εξάρτημα καϊκιού είναι
ή της ζωής σου;
Δική σου είναι η βάρκα
ή κλεμμένη;
Δικό σου είναι το θάρρος
ή της φωτογραφίας;
Οδηγείς ή οδηγείσαι;
Υπήρχε από την αρχή τιμόνι
ή έκανε μοντάζ ο φωτογράφος
κι απόκτησε τιμόνι
το ακυβέρνητο,
όπως βρεθήκαν οι αγρότες οι παππούδες μας
στα κάδρα
με γραβάτα;

Κική Δημουλά

Στην Κική Δημουλά απονεμήθηκε το πρώτο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου της,  στην απονομή των κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας 2010. Η ποιήτρια , παραλαμβάνοντας το βραβείο, ανάμεσα στα άλλα είπε:




“Για την ποίηση γνωρίζω μόνο τα εμφανή, ότι επινόησε έναν άλλο τόπο και έναν άλλο χρόνο όπου να μπορούν να ζήσουν εκεί αναλλοίωτα όσα απο μόνα τους γεννήθηκαν ωραία και θνητά”.

Ὄνειρο καλοκαιρινοῦ μεσημεριοῦ (ἀπόσπασμα)

του Γιάννη Ρίτσου

 

Χτὲς βράδυ δὲν κοιμήθηκαν καθόλου τὰ παιδιά.
Εἴχανε κλείσει ἕνα σωρὸ τζιτζίκια στὸ κουτὶ τῶν μολυβιῶν,
καὶ τὰ τζιτζίκια τραγουδοῦσαν κάτου ἀπ' τὸ προσκεφάλι τους
ἕνα τραγούδι ποὺ τὸ ξέραν τὰ παιδιὰ ἀπὸ πάντα
καὶ τὸ ξεχνοῦσαν μὲ τὸν ἥλιο.
Χρυσὰ βατράχια κάθονταν στὶς ἄκρες τῶν ποδιῶν
χωρὶς νὰ βλέπουν στὰ νερὰ τὴ σκιά τους.
κι ἤτανε σὰν ἀγάλματα μικρὰ τῆς ἐρημιᾶς καὶ τῆς γαλήνης.

Τότε τὸ φεγγάρι σκόνταψε στὶς ἰτιὲς κι ἔπεσε στὸ πυκνὸ χορτάρι.

Μεγάλο σούσουρο ἔγινε στὰ φύλλα.

Τρέξανε τὰ παιδιά, πῆραν στὰ παχουλά τους χέρια τὸ φεγγάρι
κι ὅλη τη νύχτα παίζανε στὸν κάμπο.

Τώρα τὰ χέρια τους εἶναι χρυσά, τὰ πόδια τους χρυσά,
κι ὅπου πατοῦν ἀφήνουνε κάτι μικρὰ φεγγάρια
στὸ νοτισμένο χῶμα.
Μά, εὐτυχῶς, οἱ μεγάλοι ποὺ ξέρουν πολλά, δὲν καλοβλέπουν.
Μονάχα οἱ μάνες κάτι ὑποψιάστηκαν.

Γι᾿ αὐτὸ τὰ παιδιὰ κρύβουνε τὰ χρυσωμένα χέρια τους στὶς ἄδειες τσέπες,
μὴν τὰ μαλώσει ἡ μάνα τους ποὺ ὅλη τη νύχτα παίζανε κρυφὰ μὲ τὸ φεγγάρι.

Ὁ κισσός

Του Ιωάννη Γρυπάρη

Ὁ μαῦρος κι ἄχαρος κισσός, τὸν πόνο του τρυγῶ
καὶ λέω καὶ μὲς στὰ στήθια μου ριζώνει
καὶ λέω κ᾿ εἶμαι τὸ χάλασμα τὸ ραγισμένο ἐγὼ
ποὺ ὁ μαῦρος κι ἄχαρος κισσὸς τὸ περιζώνει.

Μυριόριζος μυριόκλωνος - ὁ πόνος ποὺ πονῶ,
στείρα ζωὴ βυζαίνει ἀπὸ τὸν τοῖχο
καὶ δὲν τοῦ παίρνει πνέοντας γλυκὰ ἀπ᾿ τὸν οὐρανὸ
ἕναν ἡ αὔρα ἢ στεναγμὸν ἢ χαρᾶς ἦχο.

Toὺς δρόμους του ἀπόσωσε τὸ Φῶς τοὺς μακρυνούς,
ὥρα καὶ θἄβγουνε τὰ νυχτοπούλια
καὶ ρόδα ἡ δύση ἁπλόχερα σκορπᾷ στοὺς οὐρανοὺς
καὶ στῶν βουνῶν τὶς κορυφὲς σκορπάει ζεμπούλια.

Καὶ φτάνουν στὰ φυλλώματα τοῦ πένθιμου κισσοῦ
κοπαδιαστοὶ οἱ σπουργῖτες νὰ κουρνιάσουν
κι ἀπὸ τὴ μέθη τῆς ζωῆς καὶ τοῦ ἥλιου τοῦ χρυσοῦ
μὲς σ᾿ ἀτρικύμιστη ἀγκαλιὰ νὰ ξαποστάσουν.

Καὶ τὰ ξελαρυγγιάσματα σκορπίζουν τὰ στερνά,
τρελλά, ὡς ποὺ ὁ ὕπνος φτάνει καὶ τὰ πνίγει,
ἐνῷ ὡς τὶς ρίζες τοῦ κισσοῦ τὶς τρίσβαθες περνᾷ
μιὰ ἀνατριχίλα ἀπ᾿ τῆς ζωῆς τὴ μέθη ὀλίγη.

Φουντώνει ἡ νύχτα· κ᾿ ἔρχουνται τριγύρω μου μιὰ μία
κι ὅλες μαζὶ ἀπ᾿ ἀλάργου ἀρμενισμένες
σκιῶν σκιὲς οἱ ἀνάμνησες, στὴν ἄχαρή μου ἐρμιὰ
νὰ φέρουν ψεύτικια παρηγοριὰ οἱ θλιμμένες.

Μάταια! ζῇ ποτὲ ἡ ζωὴ μ᾿ ἀνάμνησες ποὺ ζῇ,
ποὺ θὰ ξυπνήση καὶ μ᾿ αὐτὲς θὰ γύρῃ,
ἐνῷ ὁλοτρόγυρα βροντᾷ ἡ μέθη ὅλη μαζὶ
ἀπ᾿ τῆς ζωῆς, ποῦ ζῇ, τὸ πανηγύρι;

Ὁ μαῦρος κι ἄχαρος κισσός, τὸν πόνο του τρυγῶ
καὶ λέω καὶ μὲς στὰ στήθια μου ριζώνει
καὶ λέω κ᾿ εἶμαι τὸ χάλασμα τὸ ραγισμένο ἐγὼ
ποὺ ὁ μαῦρος κι ἄχαρος κισσὸς τὸ περιζώνει.

 

Αλλού να μ’ αγαπάς

του Αχιλλέα Παράσχου

 

Δὲν θέλω νὰ μὲ ἀγαπᾷς ὡς ἀγαποῦν οἱ ἄλλοι,
μ' ἀγάπην ὁμοιάζουσαν τῆς αὔρας τὰς ριπάς·
τὸ αἴσθημα τοῦ ἔρωτος στιγμὴν ὡς ἄνθος θάλλει,
ἐδῶ ὑπάρχει θάνατος· ἀλλοῦ νὰ μ' ἀγαπᾶς!

- Ἀλλοῦ; καὶ ποῦ νὰ σ' ἀγαπῶ; καὶ ποῦ δὲν εἶναι μνῆμα;
Ἐπάνω, κάτω, εἰς τὴν γῆν, τὰς σφαίρας τὰς λοιπάς;
Παντοῦ εὑρίσκεται, τὸ πᾶν θανάτου εἶναι κτῆμα·
παντοῦ ὑπάρχει θάνατος· ἐδῶ νὰ μ' ἀγαπᾷς...

- Ἐδῶ! Ἐδῶ! Πρὶν τὴν ζωὴν ὁ θάνατος μαράνῃ
καὶ φθινοπώρου πρὶν ἰδῇς ἡμέρας σκυθρωπάς·
ταχὺτερον ὁ ἔρως σου ὁ μέγας θ' ἀποθάνῃ·
πολὺ πρὶν παύσῃ ἡ ζωή, θὰ παύσῃς ν' ἀγαπᾷς...

- Ὅταν ἡ νύξ τὸν ἥλιον καλύπτει τῆς ἡμέρας
κ' ὑπὸ νεφέλας θάπτεται τὸ φῶς ἀγριωπά,
μυρίους βλέπει σχίζοντας τὰ σκότη της ἀστέρας...
Ἔρως καὶ φῶς εἶναι παντοῦ· παντοῦ νὰ μ' ἀγαπᾷς!

- Κόρον καὶ λήθην ἡ ψυχὴ πρὶν ἢ ἐκπνέυσῃ πνέει
καὶ τῆς ἀγάπης ἡ στιγμὴ πολλὰς ἔχει τροπάς·
τοῦ μακροτέρου ἔρωτος βραδύτερον ἐκπνέει
κ' ἡ βραχυτέρα ὕπαρξις· ἐδῶ νὰ μ' ἀγαπᾷς!

- Κ' ἐδῶ, κ' ἐδῶ θὰ σ' ἀγαπῶ κ' ὑπὸ τὴν γῆν κ' ἐπάνω,
καὶ εἰς θανάτου ἔρεβος κ' εἰς βίου ἀστραπάς·
δὲν εἶναι χῶμα ἡ ψυχή· ποτὲ δὲν θ' ἀποθάνω·
- Εἶναι ζωὴ κι' ὁ θάνατος ὁπόταν ἀγαπᾷς! -

ΕΡΗΜΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ -
 του ΜΑΝΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ

Έρημοι σταθμοί σιδηροδρόμων

δίπλα οι σκουριασμένες οι γραμμές

μοιάζουν με τις νύχτες κάποιων πόνων

στων ερώτων τις διαδρομές.

Έρημοι σταθμοί σαν τα τραγούδια

που δεν τα τραγούδησε κανείς

σαν στενά παπούτσια και κοστούμια

μιας ζωής που εσύ καταφρονείς.

Κάτω απ το υπόστεγο βαγόνια

δίχως μνήμη, δίχως εποχές

Μοιάζουν με τα αμίλητα σεντόνια

που κορμιά σκεπάσαν και ψυχές.

Έρημοι σταθμοί μέσα στ αγκάθια

-συναντήσεις κι αποχωρισμοί

-σε θυμάμαι απ τα σπασμένα τζάμια

να φωτογραφίζεις τη σιωπή.

ΔΥΟ ΜΑΥΡΑ ΒΟΤΣΑΛΑ
 του ΜΑΝΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ

Μόνο μια κάμαρα να βλέπει βορινά

στην άκρη ένα κρεβάτι σιδερένιο

ένα τραπέζι μια καρέκλα στην γωνιά

κάτω απ' το κέντημα με τον εσταυρωμένο

Δυο μαύρα βότσαλα μεγάλα να κρατούν

τα φύλλα στο γαλάζιο παραθύρι

όλα να δίνουν και ποτέ να μη ζητούν

με τους αθάνατους να ζεις εκεί που ζουν

και τα θαλασσινά λουλούδια στο ποτήρι

Τα νέα του κόσμου θα 'ρχονται αργά

θα 'χεις μια ρίζα ελιάς και το κηπάκι

ένα πουλί κάθε πρωί θα σ' ευλογά

θα 'χεις τη χάρη αυτών που ζήσανε μονάχοι

Δυο μαύρα βότσαλα μεγάλα να κρατούν

τα φύλλα στο γαλάζιο παραθύρι

όλα να δίνουν και ποτέ να μη ζητούν

με τους αθάνατους να ζεις εκεί που ζουν

και τα θαλασσινά λουλούδια στο ποτήρι

ΜH ME ΦΟΒΑΣΑΙ  
του ΑΛΚΗ ΑΛΚΑΙΟΥ

Τρελαίνει τις πυξίδες τ’ ουρανού τ’ αγιάζι

κι ο κόσμος κατεβάζει τα ρολά

μου λες πως δεν μας παίρνει για πολλά

μα είμαι δίπλα σου καθώς βραδιάζει.

Σκιές και φώτα σ’ αυτοσχέδιο μπαλέτο

γέλια που σμίγουν μ’ αναφιλητά

στο χέρι μου ένα τσιγάρο σκέτο

που τη φωτιά σου μόνο αναζητά.

Μη με φοβάσαι, δωσ’ μου το χέρι

μαζί να ζήσουμε η νύχτα όσα φέρει

μη με φοβάσαι, δωσ’ μου το χέρι

είναι ο έρωτας το πιο γλυκό μαχαίρι.

Πάψε να ψάχνεις λόγο και σκοπό

σε ότι κάνω και σε ότι πω

ούτε που ξέρω γιατί σ’ αγαπώ

κι όμως μπορώ για σένα να κοπώ

και σαν τσιγάρο να καώ.

Τρελαίνει τις πυξίδες τ’ ουρανού τ’ αγιάζι

θολό ποτάμι ο κόσμος και κυλά

το ξέρω δεν με παίρνει για πολλά

μα είμαι δίπλα σου καθώς βραδιάζει.

Αργώ 
 του Άλκη Αλκαίου

Όλα τα βλέπω ρόδινα απόψε,
μέσα στου πυρετού μου την αχλή.
Γείρε στο πλάι μου παλιέ μου πόθε
και μέχρι να ‘ρθει η ανατολή,
λύσε τα φρένα τα σχοινιά μου κόψε.

Μες το μυαλό μου έγιναν κουβάρι,
όσα έζησα κι όσα έχω ονειρευτεί.
Του χρόνου όλα τα σβήνει το σφουγγάρι
κι εσύ Αργώ με χάρτινο πανί,
σε σκοτεινά νερά έχεις σαλπάρει.

Φεύγει η αγάπη φεύγει σαν αέρας,
στου δρόμου την πολύβουη ερημιά.
Μην ψάχνεις το χρυσόμαλλο το δέρας
Κολχίδα δεν υπάρχει τώρα πια ,
παιχνίδια είμαστε της κάθε μέρας.

Πάμε στον κόσμο υπέροχα μονάχοι,
μ’ ένα παλιό τραγούδι χαρωπό.
Το τραγουδάνε οι θαλασσομάχοι
και λέει στο γλυκό του τον σκοπό,
πως μάταιο ταξίδι δεν υπάρχει.

Να με θυμάσαι
του Άλκη Αλκαίου

Σε βρήκα μόνο κάποια ατέλειωτη βραδιά,
στα μπαρ της λύπης να μιλάς μ’ ένα ποτήρι.
Εγώ γυρνούσα τρύπια τσέπη κι αγκαλιά,
και συ φιγούρα φιλμ νουάρ σε χαρακίρι.

Το χάλι μου έκανα ιπτάμενο χαλί,
για να πετάξουμε μαζί στα περασμένα.
Κι όταν μας βρήκε το πρωί μου ‘πες στ’ αυτί,
δεν έχω άλλον ουρανό έξω από σένα.

Να με θυμάσαι, να με θυμάσαι,
όταν κρυώνεις κι όταν φοβάσαι.
Να με θυμάσαι, να με θυμάσαι,
όταν πονάς και δεν κοιμάσαι.

Σε βρήκα πάλι ένα απόγευμα ζεστό,
στου σινεμά το φουαγιέ να τριγυρίζεις.
Μες στον καπνό πέταξα ένα σ’ αγαπώ,
κι εσύ αμίλητος να κλαις και να καπνίζεις.

Τώρα χαμένη στων ονείρων μου το χάρτη,
όλο ρωτώ πως τα ‘φερε έτσι η ζωή.
Αυτοί που φύγανε να με καλούν σε πάρτι,
κι αυτοί που ζούνε να μου λείπουν πιο πολύ.

Παλίρροια 
του Άλκη Αλκαίου

Η γη μια σβούρα στ' ουρανού τα πλάτη
γυρίζει στον αρχέγονο χορό
σπασμένη η πυξίδα μου καιρό
κι εγώ αφήνομαι στου ζέφυρου την πλάτη

Σ' ένα πατάρι πελαγοδρομώ
δεν είναι η μοναξιά που με πειράζει
τις Συμπληγάδες του καπνού περνώ
να ζαλιστώ με κάποια που σου μοιάζει

Στο ξόδεμα τη λύτρωση ζητώ
σε δρόμους που τρελαίνεται το αίμα
Λέω τη νύχτα μέρα και το πικρό γλυκό
πυξίδα μου ένα χαμένο βλέμμα

Παίζει τραγούδια με παράφορα φεγγάρια
ζούμε στο ψέμα όπως στο νερό τα ψάρια
μηνύματα μη στέλνεις λυπημένα
αύριο θα δεις πως μας κερδίζουν τα χαμένα

Μου λες να βάλω τη ζωή μου σε μια τάξη
μα ποιος στ' αλήθεια ορίζει την τροχιά του
η αταξία είναι τ' ουρανού η τάξη
κι εγώ ανασταίνομαι στο γύρο του θανάτου

Στο ξόδεμα τη λύτρωση ζητώ
σε δρόμους που τρελαίνεται το αίμα
Λέω τη νύχτα μέρα και το πικρό γλυκό
πυξίδα μου ένα χαμένο βλέμμα

Περαστικές

του Κώστα Ουράνη

 

Μονέ, Γυναίκες στον κήπο

 

Γυναῖκες ποὺ σᾶς εἶδα σ᾿ἕνα τραῖνο

τὴ στιγμὴ ποὺκινοῦσε γι᾿ ἄλλα μέρη·

γυναῖκες ποὺ σᾶς εἶδα σ᾿ἄλλου χέρι

μὲ γέλιο νὰ περνᾶτε εὐτυχισμένο·

γυναῖκες, σὲ μπαλκόνια νὰκοιτᾶτε

στὸ κενὸ μ᾿ ἕνα βλέμμα ξεχασμένο,

ἢ ἀπὸ ἕνα πλοῖο σαλπαρισμένο

μ᾿ ἕνα μαντήλι ἀργὰ νὰχαιρετᾶτε:

νὰ ξέρατε μὲ πόση νοσταλγία,

στὰ δειλινὰ τὰβροχερὰ καὶ κρύα,

σᾶς ξαναφέρνω στὴν ἀναμνησή μου,

γυναῖκες, ποὺ περάσατε μίαν ὥρα

ἀπ᾿ τη ζωή μου μέσα -καὶ ποὺ τώρα

κρατᾶτε μου στὰ ξένα τὴν ψυχή μου!