Αλλού να μ’ αγαπάς

του Αχιλλέα Παράσχου

 

Δὲν θέλω νὰ μὲ ἀγαπᾷς ὡς ἀγαποῦν οἱ ἄλλοι,
μ' ἀγάπην ὁμοιάζουσαν τῆς αὔρας τὰς ριπάς·
τὸ αἴσθημα τοῦ ἔρωτος στιγμὴν ὡς ἄνθος θάλλει,
ἐδῶ ὑπάρχει θάνατος· ἀλλοῦ νὰ μ' ἀγαπᾶς!

- Ἀλλοῦ; καὶ ποῦ νὰ σ' ἀγαπῶ; καὶ ποῦ δὲν εἶναι μνῆμα;
Ἐπάνω, κάτω, εἰς τὴν γῆν, τὰς σφαίρας τὰς λοιπάς;
Παντοῦ εὑρίσκεται, τὸ πᾶν θανάτου εἶναι κτῆμα·
παντοῦ ὑπάρχει θάνατος· ἐδῶ νὰ μ' ἀγαπᾷς...

- Ἐδῶ! Ἐδῶ! Πρὶν τὴν ζωὴν ὁ θάνατος μαράνῃ
καὶ φθινοπώρου πρὶν ἰδῇς ἡμέρας σκυθρωπάς·
ταχὺτερον ὁ ἔρως σου ὁ μέγας θ' ἀποθάνῃ·
πολὺ πρὶν παύσῃ ἡ ζωή, θὰ παύσῃς ν' ἀγαπᾷς...

- Ὅταν ἡ νύξ τὸν ἥλιον καλύπτει τῆς ἡμέρας
κ' ὑπὸ νεφέλας θάπτεται τὸ φῶς ἀγριωπά,
μυρίους βλέπει σχίζοντας τὰ σκότη της ἀστέρας...
Ἔρως καὶ φῶς εἶναι παντοῦ· παντοῦ νὰ μ' ἀγαπᾷς!

- Κόρον καὶ λήθην ἡ ψυχὴ πρὶν ἢ ἐκπνέυσῃ πνέει
καὶ τῆς ἀγάπης ἡ στιγμὴ πολλὰς ἔχει τροπάς·
τοῦ μακροτέρου ἔρωτος βραδύτερον ἐκπνέει
κ' ἡ βραχυτέρα ὕπαρξις· ἐδῶ νὰ μ' ἀγαπᾷς!

- Κ' ἐδῶ, κ' ἐδῶ θὰ σ' ἀγαπῶ κ' ὑπὸ τὴν γῆν κ' ἐπάνω,
καὶ εἰς θανάτου ἔρεβος κ' εἰς βίου ἀστραπάς·
δὲν εἶναι χῶμα ἡ ψυχή· ποτὲ δὲν θ' ἀποθάνω·
- Εἶναι ζωὴ κι' ὁ θάνατος ὁπόταν ἀγαπᾷς! -

Α΄ Αθηναϊκή Σχολή (Ρομαντική σχολή Αθηνών)


  Κατά την περίοδο 1830-1880 στηνΑθήνα επικρατούν οι Φαναριώτες ποιητές που δρουν και γράφουν υπό την επίδραση του ρομαντισμού. Αντλούν την έμπνευσή τους από τον ευρωπαϊκό ρομαντισμό και  κύρια χαρακτηριστικά τους είναι

• η χρήση αρχαϊζουσας γλώσσας,
• η εμμονή σε συγκεκριμένα τοπία (νεκροταφεία , ερείπια,κ.τ.λ.) και μοτίβα (έρωτας, φεγγάρι,πατρίδα, κ.τ.λ.),
• η αγάπη για το ηρωικό παρελθόν,
• η ατημελησία της μορφής,
• η έντονη απαισιοδοξία που ιδίως προς τα τελευταία χρόνια αγγίζει την πεισιθανάτια διάθεση , την έμμονη ιδέα του θανάτου.

   Κύριοι εκπρόσωποι του αθηναϊκού ρομαντισμού είναι:τα αδέρφια Παναγιώτης Σούτσος και
Αλέξανδρος Σούτσος , ο Αχιλλέας Παράσχος, οΑλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής , ο Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος , οΣπυρίδων Βασιλειάδης , ο Θεόδωρος Ορφανίδης , ο Γεώργιος Ζαλοκώστας , ο Ιωάννης Καρασούτσας, ο Ηλίας Τανταλίδης, ο Δημοσθένης Βαλαβάνης ,κ.α.


Ιάκωβος Ρίζος, Στην ταράτσα ή Αθηναϊκή βραδιά

  Ωστόσο, φαίνεται πως το ευρωπαϊκό ρεύμα του ρομαντισμού μεταφυτεύθηκε τόσο κακότεχνα στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος, που τότε είχε περισσότερη ανάγκη για αισιοδοξία, με αποτέλεσμα οι εκπρόσωποί του στην Ελλάδα να παρεκτρέπονται συχνά σε ένα πομπώδες ύφος , σε ρητορικές εξάρσεις και σε  υπερβολές μιας επίπλαστης απαισιοδοξίας, που σήμερα καταλήγει να είναι απωθητική.Χαρακτηριστικοί είναι οι στίχοι από το ποίημα του Αχ. Παράσχου "Προτιμήσεις", όπου ο ποιητής περιγράφει πως θέλει την αγαπημένη του:

Θέλω ψυχήν ημιθανή, ψυχήν καταβληθείσαν,
το παν ιδούσαν και ουδέν μη έχουσαν να μάθη.
Καρδίαν αμαρτήσασαν, καρδίαν τεφρωθείσαν,
γνωρίζουσαν τι έπαθε, και ... θέλουσαν να πάθη!

Θέλω καρδίαν ζήσασαν ταχύτερον, πεσούσαν
να την εγείρω κι εις νεκράν ψυχήν να εμφυσήσω,
καρδίαν φθινοπωρινήν, ζωήν φυλλορροούσαν,
και πεπτωκότα άγγελον ποθώ να ελεήσω.

ή οι παρακάτω στίχοι από το ποίημα "Στιγμαί μελαγχολίας" του Δημ .Παπαρρηγόπουλου:

 

Πλανώμαι, όπως φάντασμα, ωχρός, μεμαραμμένος,
είναι ο γέλως μου πικρός και διακεκομμένος,
και είναι κοιμητήριον η κρύα μου καρδία,
και μόνον πένθους αντηχεί εντός μου αρμονία.

Και ο εντός μου θάνατος προς τον εκτός με αίρει,
δεσμός ακαταμάχητος προς τους νεκρούς με φέρει,
και λίβανος με φαίνεται το μύρον των ανθέων,
και σήμαντρον η μουσική επικηδείως κλαίον.

Ναι' αγαπώ να σκέπτωμαι εις των νεκρών την πόλιν'
παρά τους οίκους της συχνά διήλθον νύκτα όλην.
Είναι καν αύτη των νεκρών σιωπηλόν μνημείον,
ουχί παντός αισθήματος ψυχρόν νεκροταφείον.